Yaptırım Nedir? Maddi Yaptırım Nedir? Manevi Yaptırım Nedir?

25 Ocak 2019

Yaptırım Nedir?

4.Sınıf insan hakları demokrasi ve yurttaşlık dersinde işlenen kurallar konusunda altı çizilmesi gereken en önemli yerlerden biri de yaptırım nedir, maddi yaptırım nedir, manevi yaptırımlar nelerdir, maddi manevi yaptırıma örnek gibi merak edilen konuları bu ders notumuzda açıklayacağız.

Yaptırım: Kuralların yerine getirilmesini ve kuralsızlık durumunda ceza verilmesini sağlayan güçtür.

Toplum içinde konulmuş kurallara uyulmazsa huzursuzluk çıkar.Bunun için kurallara uyulmaması durumunda yetkili kişiler ve kurumlar yaptırım uygulayabilir

Yaptırım aslında bir nevi ceza anlamı taşır. Eğer bir yerde uygulanan kurallara uymayan birileri varsa yaptırıma yani cezaya uğrar.

Bir yerde kuralların uygulanmasını sağlayan en önemli nedenlerden biri insanların bir suç işlediğinde ceza alma korkusudur. Yani kimse ceza almaktan korkmazsa herkes suç işler hırsızlık yapar, insanlar birbirini öldürür gibi örnekler verebiliriz.

Yaptırım Türleri Nelerdir?

Yaptırım maddi yaptırım ve manevi yaptırım olmak üzere ikiye ayrılır.

Maddi Yaptırım Nedir?

Maddi yaptırım yazılı kurallar tarafından koyulmuş yaptırımlardır, yani bir suçun cezası daha önceden bellidir. İnsanlar bir suç işlendiğinde nasıl bir ceza aldıklarını bilirler.

Örneğin hırsızlık yapan birisi hapis cezası alır. Bu maddi bir yaptırımdır. Birisi sizin arabanıza çarparsa arabanın hasarını ödemek zorundadır(haksızsa) bu da maddi yaptırıma bir örnektir.

Manevi Yaptırım Nedir?

Manevi yaptırım kendiliğinden oluşmuş kurallar yani toplum kuralları tarafından bilinen sonucu ayıplanma, dışlanma gibi davranışlarla cezalandırılan yaptırımlardır.

Örneğin büyüklerinize karşı saygısızlık yaptığınızda aileniz ve çevreniz sizi ayıplar ve davranışınızın ayıp bir davranış olduğunu söyler. Sizi dışlarlar işte bu manevi yaptırıma örnektir. Manevi yaptırımlar önceden belli değildir ve toplumdan topluma değişir.

Manevi Yaptırımlar:
Ayıplama
Dışlama
Günahkâr sayılma
Maddi Yaptırımlar:
Para cezası
Hapis cezası
Tazminat
İcra cezası

Kurallara uymazsak yaptırımlarla karşılaşabiliriz. Bu yüzden yazılı ve yazısız kurallara her zaman uymalıyız.

Kurallara uyulmaması durumunda

1.Toplumda huzursuzluk çıkabilir.

2.Başkalarının hakları elinden alınabilir.

3.Adalet ve eşitlik kavramları önemini kaybeder.

4.Haklarımız ve özgürlüğümüz çiğnenebilir.

Kurallarla ilgili bilmemiz gerekenler:

Kuralların birçoğu yazılıdır.
Yazılı olan kuralların başında anayasamız gelir.
Anayasamız ülkemizin en önemli kanunudur
Anayasa hak ve özgürlüklerimizi korur.
Ülkemizde çıkarılacak bütün kanunlar ,anayasaya uygun olmak zorundadır.

Yaptırım ders notumuzu çalıştıysanız Yazılı ve Yazısız Kurallar ders notumuza da bakabilirsiniz. İkisi birbirinden ayrılamayan önemli konulardır. Yaptırım konusunu tam kavrayabilmek için yazılı ve yazısız kuralların ne olduğuna hakim olmak gerekir.

BENZER YAZILAR

Yaptırım Nedir? Maddi Yaptırım Nedir? Manevi Yaptırım Nedir?