Tümleç Nedir? Dolaylı Tümleç Zarf Tümleci Edat Tümleci Nedir?
Tümleç nedir?
Türkçe Dersinin temel konularından olan cümlenin öğeleri konusunu örneklerle birlikte açıklayarak tümleç nasıl bulunur, tümleç nedir, dolaylı tümleç nedir, zarf tümleci nedir , edat tümleci nedir gibi sorulara yanıt vererek açıkladık.
Bir duygu, düşünce veya durumu tam olarak anlatan sözcük ya da söz öbeklerine cümle denir. Cümle içindeki sözcüklerin tek başına ya da diğer sözcüklerle grup oluşturarak yaptıkları göreve de öğe denir.
Yargı bildirmek cümle olmanın en önemli koşuludur. Cümlede bulunabilecek öğeler; yüklem, özne, nesne ve tümleç olsa da biz bu yazımızda tümleç öğesini ele alacağız.
Cümlenin anlamını yer,zaman,yön,biçim,neden yönlerinden tamamlayan kelime ya da kelime gruplarına tümleç denir. Cümlede tümleci bulmak için yükleme “neyi,kimi,ne, nereye,ne zaman,nasıl,neyi,niçin” sorularını sorarız.
Örnekler:
-Annem Bünyan’a gitti.
Cümlesinde yükleme “nereye” sorusunu sorduğumuzda Bünyan’a cevabını alıyoruz.
-Kırmızı kalemi az önce buldum.
Cümlesinde “ne zaman” sorusunun cevabı “az önce”
-Tuhaf tuhaf yüzümüze bakıyordu Ali.
“Nasıl” sorusunun cevabı “tuhaf tuhaf”
-Annem odamı dağınık görünce bana çok kızdı.
“ Ne zaman” sorusunun cevabı “odamı dağınık görünce”
-Doğum günüme bütün arkadaşlarım geldi.
“Nereye” sorusunun cevabı “doğum günüme”
-Odamı her zaman temiz tutarım.
“Ne zaman”sorusunun cevabı “her zaman”
“Neyi” sorusunun cevabı “odamı”
“Nasıl” sorusunun cevabı “temiz”
Dolaylı Tümleç (Yer Tamlayıcısı)
Cümlede yaklaşma, bulunma, uzaklaşma bildiren, yüklemi yer anlamıyla tamamlayan öğedir. Yer tamlayıcısı “-e, -de, -den” ekleriyle oluşan sözcük veya sözcük gruplarıdır. Dolaylı tümleç, yükleme sorulan “kime, kimde, kimden; nereye, nerede, nereden; neye, neyde, neyden?” gibi sorularla bulunur.
» Baş ucumdaki saate baktım. (neye baktım?)
cümlesinde yükleme sorulan “neye” sorusuna cevap veren “saate” sözcüğü dolaylı tümleçtir.
» Seninle ofiste konuşacağım. (nerede konuşacağım?)
cümlesinde yükleme sorulan “nerede” sorusuna cevap veren “ofiste” sözcüğü dolaylı tümleç görevindedir.
Zarf Tümleci (Zarf Tamlayıcısı)
Yön, zaman, tarz, sebep, miktar, vasıta ve şart bildirerek yüklemi tamamlayan ve yükleme sorulan “ne zaman, nasıl, niçin, niye, neden, ne kadar, ne şekilde?” gibi sorulara cevap veren söz ya da söz öbekleri cümlede zarf tümleci (zarf tamlayıcısı) olarak kullanılır.
»Serkan bugün işe gelmedi. (ne zaman gelmedi?)
cümlesinde yükleme sorulan “ne zaman” sorusuna cevap veren “bugün” sözü zaman bildiren zarf tümlecidir.
» Tuğçe derslerine çok çalışırdı. (ne kadar çalışırdı?)
Edat Tümleci
Yüklemin ne ile (hangi araçla), kimin ile, hangi amaçla, yapıldığını gösteren söz öbeklerine edat tümlecidenir. Yükleme sorulan “ne ile, ne için, kiminle, kimin için?” sorularıyla bulunur.
Edat tümleci olarak adlandırılan tümleçler de birer zarf tümlecidir. Çıkmış sorularda, seçeneklerde bile olsa, edat tümleci adının geçtiği görülmemiştir. Ancak bazı soruların çözümünde yardımcı olduğu söylenebilir.
» Bu kasaları babasıyla taşımış. (kiminle taşımış?)
Cümlenin öğelerinden tümleç bu şekilde ele alınabilir. Diğer cümlenin öğeleri ders notlarımız için aşağıdaki bağlantıyı takip edebilir cümlenin diğer öğelerinden özne, yüklem, nesne vb öğelere çalışabilirsiniz.
Cümlenin Öğeleri Özet Ders Notumuzu Gördünüz Mü?
- 4. Sınıf Türkçe Charlienin Çikolata Fabrikası Kitap Etkinlik Kağıdı
- Cümlenin Öğeleri Test Çöz 4. Sınıf Konu Kavrama testi
- Cümlenin Öğeleri 4. Sınıf Konu Tarama Test Soruları
- 4. Sınıf Türkçe Cümlenin Öğeleri Test Çöz
- 4. Sınıf Türkçe Özne Yüklem Bulma Etkinliği
- Özne Yüklem İlişkisi 4. Sınıf Özne ve Yüklem Nasıl Bulunur?
- Yüklem Nedir? Yüklem Nasıl Bulunur? Yüklem Türleri Nelerdir?
- Özne Nedir? Özne Nasıl Bulunur? Özne Çeşitleri Nelerdir?